حمد و سپاس خدایی را که در یگانگی خود بلند مرتبه، و در تنهایی و فرد بودن خود نزدیک است. در قدرت و سلطهی خود با جلالت و در ارکان خود عظیم است. علم او به همه چیز احاطه دارد، در حالی که در جای خود است، و همهی مخلوقات را با قدرت و برهان خود تحت سیطره دارد.
همیشه مورد سپاس بوده و همچنان مورد ستایش خواهد بود. صای مردم، شما بیش از آن هستید که با یک دست و در یک زمان با من دست دهید، و پروردگارم مرا مأمور کرده است که از زبان شما اقرار بگیرم دربارهی آنچه منعقد نمودم برای علی} امیرالمؤمنی و امامانی که بعد از او میآیند و از نسل من و اویند، چنان که به شما فهماندم که فرزندان من از صلب اویند.
پس همگی چنین بگوئید:
'ما شنیدیم و اطاعت میکنیم و راضی هستیم و سر تسلیم فرود میآوریم دربارهی آنچه از جانب پروردگار ما و خودت به ما رساندی دربارهی امر امامتِ اماممان علی}امیرالمؤمنین و امامانی که از صلب او به دنیا میآیند. بر این مطلب با قلبهایمان و با جانمان و با زبانمان و با دستانمان با تو بیعت میکنیم.
بر این عقیده زندهایم و با آن میمیریم و «روز قیامت» با آن محشور میشویم. تغییر نخواهیم داد و تبدیل نمیکنیم و شک نمیکنیم و انکار نمینماییم و تردید به دل راه نمیدهیم و از این قول برنمیگردیم و پیمان را نمیشکنیم.
تو ما را به موعظهی الهی نصیحت نمودی دربارهی علی} امیرالمؤمنین و امامانی که گفتی بعد از او از نسل تو و فرزندان اویند، یعنی حسن} و حسین} و آنان که خداوند بعد از آن دو منصوب نموده است.
پس برای آنان عهد و پیمان از ما گرفته شد، از قلبهایمان و جانهایمان و زبانهایمان و ضمایرمان و دستهایمان. هر کس توانست با دست بیعت مینماید وگرنه با زبانش اقرار میکند. هرگز در پی تغییر این عهد نیستیم و خداوند «در این باره» از نفسهایمان دگرگونی نبیند.
ما این مطالب را از قول تو به نزدیک و دور از فرزندانمان و فامیلمان میرسانیم، و خدا را بر آن شاهد میگیریم. خداوند در شاهد بودن کفایت میکند و تو نیز بر این اقرار ما شاهد هستی'.
ای مردم، چه می گویید؟ خداوند هر صدایی را و پنهانیهای هر کسی را میداند. پس هر کس هدایت یافت به نفع خودش است و هر کس گمراه شد به ضرر خودش گمراه شده است، و هر کس بیعت کند با خداوند بیعت میکند. دست خداوند بر روی دست آنها «بیعت کنندگان» است.
ای مردم، با خدا بیعت کنید و با من بیعت نمائید و با علی} امیرالمؤمنین و حسن} و حسین} و امامان از ایشان در دنیا و آخرت، به عنوان امامتی که در نسل ایشان باقی است بیعت کنید. خداوند غدر کنندگان «بیعت شکنان» را هلاک و وفاداران را مورد رحمت قرار میدهد؛ و هر کس بیعت را بشکند به ضرر خویش شکسته است، و هرکس به آنچه با خدا پیمان بسته وفا کند خداوند به او اجر عظیمی عنایت میفرماید.
ای مردم، آنچه به شما گفتم بگوئید «تکرار کنید»، و به علی} به عنوان 'امیرالمؤمنین' سلام کنید و بگوئید 'شنیدیم و اطاعت کردیم، پروردگارا مغفرت تو را میخواهیم و بازگشت بسوی توست'؛ و بگوئید: 'حمد و سپاس خدای را که ما را به این هدایت کرد، و اگر خداوند هدایت نمیکرد ما هدایت نمیشدیم...'.
ای مردم، فضائل علی} بن ابی طالب نزد خداوند- که آن را در قرآن نازل کرده- بیش از آن است که همه را در یک مجلس بشمارم، پس هر کس در باره ی آنها به شما خبر داد و معرفت آن را داشت او را تصدیق کنید. ای مردم، هر کس خدا و رسولش و علی} و امامانی را که ذکر کردم اطاعت کند به رستگاری بزرگ دست یافته است.
ای مردم، کسانی که برای بیعت با او و قبول ولایتش و سلام به او به عنوان 'امیرالمؤمنین'، سبقت بگیرند آنان رستگارانند و در باغهای نعمت خواهند بود.
ای مردم، سخنی بگوئید که به خاطر آن خداوند از شما راضی شود، و اگر شما و همهی کسانی که در زمین هستند کافر شوند به خدا ضرری نمیرسانند.
خدایا، به خاطر آنچه ادا کردم و امر نمودم، مؤمنین را بیامرز، و بر منکرین که کافرند غضب نما، و حمد و سپاس مخصوص خداوند عالم است.
منبع: کتاب اسرار غدیر صفحه 166
نوسینده: محمد باقر انصاری احب عظمتی که از بین رفتنی نیست. ابتدا کننده او و بازگرداننده اوست و هر کاری به سوی او باز میگردد.
به وجود آورندهی بالا برده شدهها «آسمانها و افلاک» و پهن کنندهی گستردهها «زمین»، یگانه حکمران زمینها و آسمانها، پاک و منزه و تسبیح شده، پروردگار ملائکه و روح، تفضل کننده بر همهی آنچه خلق کرده و لطف کننده بر هر آنچه به وجود آورده است. هر چشمی زیر نظر اوست، ولی چشمها او را نمیبینند.
کرم کننده و بردبار و تحمل کننده است. رحمت او همه چیز را فرا گرفته و با نعمت خود بر همهی آنها منت گذارده است. در انتقام گرفتن خود عجله نمیکند، و به آنچه از عذابش که مستحق آنند مبادرت نمیورزد.
باطنها و سریره ها را میفهمد و ضمایر را میداند و پنهانها بر او مخفی نمیماند و مخفیها بر او مشتبه نمیشود. او راست احاطه بر هر چیزی و غلبه بر همه چیز و قوت در هر چیزی و قدرت بر هر چیزی، و مانند او شیئی نیست. اوست به وجود آورندهی شیئ «چیز» هنگامی که چیزی نبود. دائم و زنده است، و به قسط و عدل قائم است. نیست خدایی جز او که با عزت و حکیم است.
بالاتر از آن است که چشمها او را درک کنند ولی او چشمها را درک میکند، و او لطف کننده و آگاه است. هیچکس نمیتواند با دیدن به صفت او راه یابد، و هیچکس به چگونگی او از سر و آشکار دست نمییابد مگر به آنچه خود خداوند عزوجل راهنمایی کرده است.
گواهی میدهم برای او که اوست خدایی که قدس و پاکی و منزه بودن او روزگار را پر کرده است. او که نورش ابدیت را فرا گرفته است. او که دستورش را بدون مشورت مشورت کننده ای اجرا میکند و در تقدیرش شریک ندارد و در تدبیرش کمک نمیشود.
آنچه ایجاد کرده بدون نمونه و مثالی تصویر نموده و آنچه خلق کرده بدون کمک از کسی و بدون زحمت و بدون احتیاج به فکر و حیله خلق کرده است. آنها را ایجاد کرد پس به وجود آمدند، و خلق کرد پس ظاهر شدند. پس اوست خدایی که جز او خدایی نیست، صنعت او محکم و کار او زیبا است، عادلی که ظلم نمیکند و کرم کننده ای که کارها به سوی او باز میگردد.
شهادت میدهم که اوست خدایی که همه چیز در مقابل عظمت او تواضع کرده و همه چیز در مقابل عزت او ذلیل شده و همه چیز در برابر قدرت او سر تسلیم فرود آورده و همه چیز در برابر هیبت او خاضع شده است.
پادشاهِ پادشاهان و گردانندهی افلاک و مسخّر کنندهی آفتاب و ماه، که همه با زمانِ تعیین شده در حرکت هستند. شب را بر روی روز و روز را بر روی شب میگرداند که به سرعت در پی آن میرود. در هم شکنندهی هر زورگوی با عناد، و هلاک کنندهی هر شیطان سر پیچ و متمرّد.
برای او ضدّی، و همراه او معارضی نبوده است. یکتا و بی نیاز است. زائیده نشده و نمیزاید و برای او هیچ همتایی نیست. خدای یگانه و پروردگار با عظمت. میخواهد پس به انجام میرساند، و اراده میکند پس مقدّر مینماید، و میداند پس به شماره میآورد. می میراند و زنده میکند، فقیر میکند و غنی مینماید، میخنداند و میگریاند، نزدیک میکند و دور مینماید، منع میکند و عطا مینماید. پادشاهی از آنِ او و حمد و سپاس برای اوست. خیر به دست اوست و او بر هر چیزی قادر است.
شب را در روز و روز را در شب فرو میبرد نیست خدایی جز او که با عزّت و آمرزنده است. اجابت کنندهی دعا، بسیار عطا کننده، شمارندهی نفسها و پروردگار جنّ و بشر، که هیچ امری بر او مشکل نمیشود، و فریاد دادخواهان او را منضجر نمیکند، و اصرار اصرار کنندگانش او را خسته نمیکند. نگهدارنده ی صالحین و موفّق کنندهی رستگاران و صاحب اختیار مؤمنین و پروردگار عالمیان. خدایی که از هر آنچه خلق کرده مستحق است که او را در هر حالی شکر و سپاس گویند.
او را سپاس بسیار میگویم و دائماً شکر مینمایم، چه در آسایش و چه در گرفتاری، چه در حال شدت و چه در حال آرامش؛ و به او و ملائکهاش و کتابهایش و پیامبرانش ایمان میآورم. دستور او را گوش میدهم و اطاعت مینمایم و به آنچه او را راضی میکند مبادرت میورزم و در مقابل مقدرات او تسلیم می به عنوان رغبت در اطاعت او و ترس از عقوبت او، چرا که اوست خدایی که نمیتوان از مکر او در امان بود و از ظلم او هم ترس نداریم «یعنی ظلم نمیکند».
اقرار میکنم برای خداوند بر نفس خود به عنوان بندگی او، و شهادت میدهم برای او به پروردگاری، و آنچه به من وحی نموده ادا مینمایم از ترس آنکه مبادا اگر انجام ندهم عذابی از او بر من فرود آید که هیچکس نتواند آن را دفع کند، هر چند که حیلهی عظیمی به کار بندد و دوستی او خالص باشد- نیست خدایی جز او- زیرا خداوند به من اعلام فرموده که اگر آنچه در حق علی} بر من نازل نموده ابلاغ نکنم رسالت او را نرسانده ام، و برای من حفظ از شر مردم را ضمانت نموده و خدا کفایت کننده و کریم است.
خداوند به من چنین وحی کرده است: به نام خداوند بخشنده مهربان، ای پیامبر ابلاغ کن آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده- دربارهی علی}، یعنی خلافت علی بن ابی طالب}- و اگر انجام ندهی رسالت او را نرسانده ای، و خداوند تو را از مردم حفظ میکند'.
ای مردم، من در رساندن آنچه خداوند بر من نازل کرده کوتاهی نکرده ام، و من سبب نزول این آیه را برای شما بیان میکنم:
جبرئیل سه مرتبه بر من نازل شد و از طرف خداوندِ سلام پروردگارم- که او سلام است- مرا مأمور کرد که در این اجتماع بپاخیزم و بر هر سفید و سیاهی اعلام کنم که 'علی بن ابی طالب } برادرِ من و وصی من و جانشین من بر امتم و امام بعد از من است.
نسبت او به من همانند نسبت هارون به موسی است جز اینکه پیامبری بعد از من نیست؛ و او صاحب اختیار شما بعد از خدا و رسولش است'.
و خداوند در این مورد آیه ای از کتابش بر من نازل کرده است: 'صاحب اختیار شما خدا و رسولش هستند و کسانی که ایمان آورده و نماز را بپا میدارند و در حال رکوع زکات میدهند'، و علی بن ابی طالب} است که نماز را بپا داشته و در حال رکوع زکات داده و در هر حال خداوند عزوجل را قصد میکند.
ای مردم، من از جبرئیل در خواست کردم که از خدا بخواهد تا مرا از ابلاغ این مهم معاف بدارد، زیرا از کمی متقین و زیادی منافقین و افساد ملامت کنندگان و حیله های مسخره کنندگانِ اسلام اطلاع دارم، کسانی که خداوند در کتابش آنان را چنین توصیف کرده است که با زبانشان میگویند آنچه در قلبهایشان نیست و این کار را سهل میشمارند در حالی که نزد خداوند عظیم است.
و همچنین به خاطر اینکه منافقین بارها مرا اذیت کرده اند تا آنجا که مرا 'اُذُن' «گوش دهندهی بر هر حرفی» نامیدند، و گمان کردند که من چنین هستم به خاطر ملازمت بسیار او «علی}» با من و توجه من به او و تمایل او و قبولش از من، تا آنکه خداوند عزوجل در این باره چنین نازل کرد:
از آنان کسانی هستند که پیامبر را اذیت میکنند و میگویند او 'اُذُن' «گوش دهنده بر هر حرفی» است، بگو: گوش است- بر ضد کسانی که گمان میکنند او 'اُذُن' است- و برای شما خیر است، به خدا ایمان میآورد و در مقابل مؤمنین اظهار تواضع و احترام مینماید'.
و اگر من بخواهم گویندگان این نسبت «اُذُن» را نام ببرم میتوانم، و اگر بخواهم به شخص آنها اشاره کنم مینمایم، و اگر بخواهم با علائم آنها را معرّفی کنم میتوانم، ولی به خدا قسم من در کار آنان با بزرگواری رفتار کرده ام. بعد از همهی اینها، خداوند از من راضی نمیشود مگر آنچه در حق علی بر من نازل کرده ابلاغ نمایم.
سپس حضرت این آیه را تلاوت فرمودند: 'ای پیامبر برسان آنچه- در حق علی}- از پروردگارت بر تو نازل شده و اگر انجام ندهی رسالت او را نرسانده ای، و خداوند تو را از مردم حفظ میکند'.
ای مردم، این مطلب را دربارهی او بدانید و بفهمید، و بدانید که خداوند او را برای شما صاحب اختیار و امامی قرار داده که اطاعتش را واجب نموده است بر مهاجرین و انصار و بر تابعین آنان به نیکی، و بر روستایی و شهری، و بر عجم و عرب، و بر آزاد و بنده، و بر بزرگ و کوچک، و بر سفید و سیاه. بر هر یکتا پرستی حکم او اجرا شونده و کلام او مورد عمل و امر او نافذ است. هر کس با او مخالفت کند ملعون است، و هر کس تابع او باشد و او را تصدیق نماید مورد رحمت الهی است. خداوند او را و هر کس را که از او بشنود و او را اطاعت کند آمرزیده است.
ای مردم، این آخرین باری است که در چنین اجتماعی بپا میایستم. پس بشنوید و اطاعت کنید و در مقابل امر خداوند، پروردگارتان سر تسلیم فرود آورید، چرا که خداوند عزوجل صاحب اختیار شما و معبود شما است، و بعد از خداوند رسولش و پیامبرش که شما را مخاطب قرار داده، و بعد از من علی} صاحب اختیار شما و امام شما به امر خداوند است، و بعد از او امامت در نسل من از فرزندان اوست تا روزی که خدا و رسولش را ملاقات خواهید کرد.
حلالی نیست مگر آنچه خدا و رسولش و آنان «امامان» حلال کرده باشند، و حرامی نیست مگر آنچه خدا و رسولش و آنان «امامان» بر شما حرام کرده باشند. خداوند عزوجل حلال و حرام را به من شناسانده است، و آنچه پروردگارم از کتابش و حلال و حرامش به من آموخته به او سپرده ام.
ای مردم، علی} را «بر دیگران» فضیلت دهید. هیچ علمی نیست مگر آنکه خداوند آن را در من جمع کرده است و هر علمی را که آموخته ام در امام المتقین جمع نموده ام، و هیچ علمی نیست مگر آنکه آن را به علی} آموخته ام. اوست 'امام مبین' که خداوند در سورهی یس ذکر کرده است:'و هر چیزی را در امام مبین جمع کردیم'.
ای مردم، از او «علی}» به سوی دیگری گمراه نشوید، و از او روی بر مگردانید و از ولایت او سرباز نزنید. اوست که به حق هدایت نموده و به آن عمل میکند، و باطل را ابطال نموده و از آن نهی مینماید، و در راه خدا سرزنش ملامت کننده ای او را مانع نمیشود.
او «علی}» اول کسی است که به خدا و رسولش ایمان آورد و هیچکس در ایمانِ به من بر او سبقت نگرفت. اوست که با جان خود در راه رسول خدا فداکاری کرد.
اوست که با پیامبر خدا, بود در حالی که هیچکس از مردان همراه او خدا را عبادت نمیکرد. اولین مردم در نماز گزاردن، و اول کسی است که با من خدا را عبادت کرد. از طرف خداوند به او امر کردم تا در خوابگاه من بخوابد، او هم در حالی که جانش را فدای من کرده بود در جای من خوابید.
ای مردم، او را فضیلت دهید که خدا او را فضیلت داده است، واو را قبول کنید که خداوند او را منصوب نموده است.
ای مردم، او از طرف خداوند امام است، و هر کس ولایت او را انکار کند خداوند هرگز توبهاش را نمیپذیرد و او را نمیبخشد. حتمی است بر خداوند که با کسی که با او مخالفت نماید چنین کند و او را به عذابی شدید تا ابدیت و تا آخر روزگار معذب نماید. پس بپرهیزید از اینکه با او مخالفت و گرفتار آتشی شوید که آتشگیره ی آن مردم و سنگها هستند و برای کافران آماده شده است.
ای مردم، به خدا قسم پیامبران و رسولان پیشین به من بشارت داده اند، و من به خدا قسم خاتم پیامبران و مرسلین و حجت بر همهی مخلوقین از اهل آسمانها و زمین هستم. هر کس در این مطالب شک کند مانند کفر جاهلیت اول کافر شده است؛ و هر کس در چیزی از این گفتار من شک کند در همهی آنچه بر من نازل شده شک کرده است، و هر کس در یکی از امامان شک کند در همهی آنان شک کرده است، و شک کننده دربارهی ما در آتش است.
ای مردم، خداوند این فضیلت را بر من ارزانی داشته که منتی از او بر من و احسانی از جانب او به سوی من است. خدایی جز او نیست. حمد و سپاس از من بر او تا ابدیت و تا آخر روزگار و در هر حال.
ای مردم، علی} را فضیلت دهید که او افضل مردم بعد از من از هر مرد و زن است تا مادامی که خداوند رزق و روزی را نازل میکند و خلق باقی هستند. ملعون است ملعون است، مورد غضب است مورد غضب است کسی که این گفتار مرا رد کند و با آن موافق نباشد.
بدانید که جبرئیل از جانب خداوند این خبر را برای من آورده است و میگوید:
'هرکس با علی} دشمنی کند و ولایت او را نپذیرد لعنت و غضب من بر او باد'. هر کس ببیند برای فردا چه پیش فرستاده است. از خدا بترسید که با علی} مخالفت کنید و در نتیجه قدمی بعد از ثابت بودن آن بلغزد. خداوند از آنچه انجام میدهید آگاه است.
ای مردم، او «علی}» 'جنب اللَّه' است که خداوند در کتاب عزیزش ذکر کرده و دربارهی کسی که با او مخالفت کند فرموده است: 'ای حسرت بر آنچه دربارهی جنب خداوند تفریط و کوتاهی کردم'.
ای مردم، قرآن را تدبر نمائید و آیات آن را بفهمید و در محکمات آن نظر کنید و به دنبال متشابه آن نروید. به خدا قسم، باطن آن را برای شما بیان نمیکند و تفسیرش را برایتان روشن نمیکند مگر این شخصی که من دست او را میگیرم و او را بسوی خود بالا میبرم و بازوی او را میگیرم و با دو دستم او را بلند میکنم و به شما میفهمانم که: 'هر کس من صاحب اختیار اویم این علی صاحب اختیار او است'، و او علی بن ابی طالب} برادر و جانشین من است، و ولایتِ او از جانب خداوندِ عزوجل است که بر من نازل کرده است.
ای مردم، علی} و پاکان از فرزندانم از نسل او ثقل اصغرند و قرآن ثقل اکبر است.
هر یک از این دو از دیگری خبر میدهد و با آن موافق است. آنها از یکدیگر جدا نمیشوند تا بر سر حوض کوثر بر من وارد شوند. بدانید که آنان امینهای خداوند بین مردم و حاکمان او در زمین هستند.
بدانید که من ادا نمودم، بدانید که من ابلاغ کردم، بدانید که من شنوانیدم، بدانید که من روشن نمودم، بدانید که خداوند فرموده است و من از جانب خداوند عزوجل میگویم، بدانید که امیرالمؤمنینی جز این برادرم نیست. بدانید که امیرالمؤمنین بودن بعد از من برای احدی جز او حلال نیست.
ای مردم، این علی علیه السلام است برادر من و وصی من و جامع علم من، و جانشین من در امتم بر آنان که به من ایمان آوردهاند، و جانشین من در تفسیر کتاب خداوند عزوجل و دعوت به آن، و عمل کننده به آنچه او را راضی میکند، و جنگ کننده با دشمنان خدا و دوستی کننده بر اطاعت او و نهی کننده از معصیت او.
اوست خلیفهی رسول خدا,، و اوست امیرالمؤمنین و امام هدایت کننده از طرف خداوند، و اوست قاتل ناکثان و قاسطان و مارقان به امر خداوند.
خداوند میفرماید: «سخن در پیشگاه من تغییر نمیپذیرد»، پروردگارا، به امر تو میگویم: «خداوندا دوست بدار هر کس علی علیه السلام را دوست بدارد و دشمن بدار هر کس علی علیه السلام را دشمن بدارد، و یاری کن هر کس علی علیه السلام را یاری کند و خوار کن هر کس علی علیه السلام را خوار کند، و لعنت نما هر کس علی علیه السلام را انکار کند و غضب نما بر هر کس که حق علی را انکار نماید».
پروردگارا، تو هنگام روشن شدن این مطلب و منصوب نمودن علی علیه السلام در این روز این آیه را دربارهی او نازل کردی: 'امروز دین شما را برایتان کامل نمودم و نعمت خود را بر شما تمام کردم و اسلام را به عنوان دین شما راضی شدم'، 'و هر کس دینی غیر از اسلام انتخاب کند هرگز از او قبول نخواهد شد و او در آخرت از زیانکاران خواهد بود'. پروردگارا، تو را شاهد میگیرم که من ابلاغ نمودم.